Bijgewerkte versie 14 augustus 2023
Begin dit jaar opperde ik het plan om in 2023 vijftig boomspiegels langs het Rapenburg in Leiden te willen beplanten. Het gaat om beide zijden van deze gracht vanaf het Noordeinde/Breestraat tot aan de Nonnensteeg/Kloksteeg (Nonnenbrug). Inmiddels is het vrijwel zeker dat de aanplant op zaterdag 7 oktober 2023 uitgevoerd gaat worden: in totaal circa 750 planten.
Het projectplan is medio augustus 2023 de veertiende versie van het aanvankelijke plan . Het concept-Rapenburg-boomspiegel-projectplan heeft gecirculeerd bij belanghebbenden (omwonenden en instellingen aan het Rapenburg) en is besproken met de projectleider Samen aan de Slag van de gemeente Leiden. Over een schetsontwerp is contact geweest met ambtenaren van de gemeente. De uitkomst van dat overleg is positief gebleken, waarbij als voorwaarden zijn gesteld dat de uitvoering past binnen de gewenste beeldkwaliteit van de binnenstad en het onderhoud van de boomspiegels is gewaarborgd.
Voor de beplanting wil ik zoveel mogelijk gebruik maken van datgene dat komt aanwaaien of wat door vogels in de boomspiegels wordt gedeponeerd. Dit wordt ook wel ‘gewildkruid‘ genoemd, een term die mij erg aanspreekt (sommigen noemen dat onkruid). Ook ‘gewildkruid’ kun je binnen de perken houden opdat de beeldkwaliteit er op vooruitgaat.
Daarnaast heb ik nagezocht wat voor planten van nature in lindebossen groeien. De stad is natuurlijk geen bos. Toch is het interessant om te kijken of bijvoorbeeld Maagdenpalm (groeit in lindebossen in zuidelijk Europa) of bijvoorbeeld Kruipend zenegroen (groeit in lindebossen in noordelijk Europa) het ook goed doen in boomspiegels onder lindebomen in de stad. Langs het gehele Rapenburg staan Hollandse linden (Tilia europaea).
Op enkele plekken wil ik graag lage groenblijvende Japanse heesters aanplanten die een boomspiegel omkaderen. Een voorbeeld staat nabij de openbare brievenbus ter hoogte van het Rijksmuseum van Oudheden. De planten in deze boomspiegel heb ik bij wijze van proef in augustus 2022 aangeplant. Binnen de die hele lage heg heb ik Maagdenpalm (Vinca minor) geplant. Deze staan momenteel eind januari 2023 in bloei.
Het is de bedoeling om gedurende langere tijd bij te houden hoe de stadsnatuur zich ontwikkeld in deze boomspiegels. Ook heb ik de stammen van alle linden opgemeten. Ik ben benieuwd naar de groeisnelheid in de komende tien jaar.
Op zondag 26 februari 2023 heb ik alle vijftig boomspiegels ontdaan van zwerfvuil. Een flinke zak vol. Daarnaast ook veel glasscherven en stukken ijzer. Als beloning vond ik in drie boomspiegels een muntje. Bij elkaar 16 cent: een dubbeltje uit het guldentijdperk, een eurocent en een vijfcenten euromunt.
Voor het project heb ik het gebied in drie gedeelten onderscheiden en voor ieder deel een tekening gemaakt met de bomen. Iedere boom (boomspiegel) is genummerd naar het huisnummer waar deze is gelokaliseerd.
Naar aanleiding van een tweet over dit plan werd ik uitgenodigd om op 28 februari 2023 over te vertellen tijdens een live-interview in de studio van Radio Sleutelstad.